قصه گوی حال و روز مردم

دکترمجتبی مقصودی

مستند داستانی محمد علی علومی؛ قصه گوی مردم” به کارگردانی مجیدفدائی، روایتی مستند از نویسنده، اسطوره‌شناس، پژوهشگر و طنزپرداز معاصر ایرانیمحمد علی علومی است که خود استاد علومی به عنوان راوی داستان، گوشه هایی از فرهنگ،سنت، تاریخ، وضعیت حال جامعه ایران را به تصویر می کشد که در لابلای اینتصویرپردازی، روایتی ساده و بی غل و غش از زندگی این نویسنده ی توانا را نیز شاملمی شود.

 

فیلم با حرکت قطار آغاز و با حرکت قطار در مسیر کویر و در لابلایسنگلاخ های کف ریل خاتمه می یاید. حرکت دائم این قطار و گردش تصویر دوربین گاه بهجلو و گاه به عقب مسیر حرکت این قطار و درون کوپه ها، تصویری از گذشته، حال وآینده فرهنگ این مرز بوم را تداعی می کند که علیرغم همه ی مشکلات همچنان در حرکت وتغییر است؛ هر چند در گذر زمان بیش از آنکه به جلو و آینده نگاهی داشته باشد بیشتربه گذشته نظر داشته و گاه با مصائب و بروز مشکلات سرنشین اصلی آن یعنی استاد محمدعلومی که راوی داستان پرنشیب و فراز این فیلم است غم زده از چنین حال و روزی و در غم وضعیت مردم دچار کابوس و حسرت می شود.

 

مستند قصه گوی مردم پرتره ای آموزشی است که باید چند بار دید تا به فهمعمیق از چرایی انتخاب صحنه ها و روایت ها و داستان ها از سوی کارگردان پی برد.صحنه ها و لوکیشن های انتخابی در این فیلم از زندگی روزمره و اجتماعی مردم جدانیست. بازار سنتی کرمان، حمام عمومی و قدیمی، آرامستان، سینما، آرایشگاه و گفتگویبی آلایش با مردم کوچه و بازار و گوش دادن به تجربیات و درد دل مردم، راوی فیلم رابه مخاطب دردآشنا تبدیل نموده که به پشتوانه آن به خلق آثار خود پرداخته و باافتخار وی را به قصه گوی مردم و راوی مردمی تبدیل کرده است.

 

روایت ساده و روان محمدعلی علومی در فیلم یک ساعته قصه گوی مردم،پرتره ای تمام نما و نمونه وار از گذشته تا بحال با چشم اندازهایی نه چندان روشناز ملتی را به پیش چشم می آورد که خالق شاهکار های بزرگ و تمدنی کهنسال بوده است.روایت زله بم با ضجه های ن، صدمات و لطمات فراوان و تخریب وسیع ارک بم و دیگرآثار باستانی و به فراموشی سپرده شدن آن، قصابی الاغ در جامعه ی فقر زده که درفرهنگ عامیانه بسیاری از کشورها نماد حماقت و لجاجت است و بعد صرف متجاهلانه یکباب با رایحه و بوی گوشت تازه و یا گفتگو راوی داستان با خدا در آخرین سکانس وگلایه های بی پرده از خالق هستی و دعوت به گفتگو و تجدید نظر در ت ها ورویکردها  و یا بازخوانی نامه سرگشاده و بی پرده به رئیس جمهور برای ثبت درتاریخ، همگی نخ تسبیح درون مایه اصلی این فیلم ارزیابی می شود که با ضرب آهنگ خویشذهن و روح مخاطب را با خود درگیر می سازد.